Misschien is het je opgevallen, maar het is een tijd geleden dat ik een blog heb geschreven. We hebben veel tijd besteed aan het verbouwen van onze stal waar onze koeien tijdens de wintermaanden in slapen. Ook twijfelde ik of ik het met jullie wilde delen, de verbouwing is namelijk een stapje terug in het ideale plaatje.
Begonnen met een potstal.
Toen wij in 2014 begonnen met boeren hadden we een ligboxenstal. De stal was ingericht voor met name Holstein koeien en jongvee. Niet geschikt voor onze kleinere Jerseys. We gingen daarom opzoek naar een diervriendelijke manier van huisvesting. En dan met name één welke goed in onze 1000 jaren visie paste. Een potstal kwam destijds het beste uit de bus, goedkoop in verbouwen en rijke “ruige”mest.
Een potstal staat voor het “oppotten” van mest en stro of strooisel. Elke dag wordt er een nieuwe laag stro, natuurhooi of riet opgestrooid, waar de koeien dan vervolgens weer in slapen en mesten.
De eerste twee jaar ging het prima, elke dag strooiden we twee a drie balen waarmee de koeien een mooi ligbed hadden. De ruige mest is super voor een gezond bodemleven en een productieve kringloop (zie blog “de bokser en de gezonde bodem”).
Ondanks de ruige mest en de vrijheid van de koeien hebben we dit jaar toch besloten om de stal om te bouwen tot een ligboxenstal. We melken onze koeien nu tijdens de wintermaanden door terwijl de koeien de eerste twee jaren droog stonden. En belangrijk om te weten is dat droge koeien minder en dikkere mest hebben.
Niet zo schoon als varkens.
Ook zijn koeien helaas niet zo hygiënisch als varkens. Ze poepen niet netjes in een hoekje en gaan ook niet kijken waar ze gaan liggen. Het komt dus regelmatig voor dat er koeien met hun buik of uier midden in de mest van hun vriendinnen gaan liggen. In combinatie met vochtig winterweer is het dan bijna onmogelijk om de potstal droog en schoon te houden, waardoor een diervriendelijk ogende stal veranderd in een grote mestberg met “plakmest”. Onze koeien bleven daardoor nat en koud. We moesten de uiers tijdens het melken volledig wassen, om een hoge kwaliteit melk te kunnen leveren.
Voor de mensen die niet weten wat een ligboxstal is, een ligboxstal is een stal met vrije slaapplekken welke met buizen zijn afgeschermd. De slaapplekken zijn zo vormgegeven dat de koeien er automatisch recht in gaan liggen. Hierdoor kan ze eigenlijk niet op de slaapplekken mesten en gaan ze niet in de mest van de buurvrouw liggen. De koeien blijven schoner, droger en warmer wat volgens ons uiteindelijk diervriendelijker is.
Niet alleen maar voordelen.
Maar een ligboxenstal geeft zeker niet alleen maar voordelen, normaal loopt een koe vooruit als ze opstaat. Nu moet ze leren om na het opstaan achteruit te lopen. En de mest en urine worden samen opgeslagen in een put onder de stal. Doordat de mest en urine in contact met elkaar komen ontstaat er ammoniak, een “onnatuurlijk” product waar het bodemleven eigenlijk weinig mee kan. We hopen dat we met onze beweiding de bodem wel voldoende kunnen voorzien van goede voeding (mest).
We weten dat er boeren zijn die wel succesvol zijn met een potstal. Echter zijn deze stallen zo groot dat de koeien minder snel in de mest van de buurvrouw gaan liggen. Helaas hebben wij als startende boer geen budget om een stal van zo’n omvang te kunnen bouwen.
Het is een ander verhaal dan jullie van ons gewend zijn toch hoop ik dat jullie deze update kunnen waarderen,
Met vriendelijke groet Bartele Holtrop