Het verhaal over de sluiting van Boer Bart.

Het was 11 november 2025 toen onze droom veranderde in een nachtmerrie. Overdag vertelde ik tijdens een promotie bijeenkomst op onze boerderij aan alle provincies en vertegenwoordigers van gemeenten over het hele land dat we zo trots zijn op ons bedrijf.

Dat de weg soms moeilijk is, maar in elke stap de moeite waard is geweest. Dat de groei van ons bedrijf begon met een kipcaravan met 100 kippen, waarvan we onze eieren moesten leren verkopen.  Wat uitbloeide tot een succesvolle en diverse boerderij vol leven. Vanaf het begin was het een extreem harde  leerweg, waar we moesten leren omgaan met tegenslagen, leiderschap, jaloezie en alle emoties die bij het ouder worden horen. Van jaren waarin we iedere euro moesten omdraaien om te komen tot een groter geheel. 

Tot op de bewuste dag van 11 november 2025 onze droom brak door een vooraankondiging van handhaving. Een hele lijst vage argumenten werden gebruikt om ons in de war te brengen. Een rookgordijn van juridische stukken, waarbij we vanuit ons goede hoop bijna dachten dat het een grap was. Het kan toch niet zo zijn dat een argument zoals het aannemen van personeel of online bestellen een reden kan zijn die onze droom kapot kan maken. Vanuit dat vertrouwen hebben we een persoonlijke zienswijze opgesteld en terug gestuurd, welke een week later direct weerlegd werd met veel meer juridische stukken. En een besluit tot dwangsom om de boerderij te sluiten. 

Vrijdag 28 november

De bewuste vrijdag 28 november eind middag kregen wij het besluit tot handhaving om de boerderij op donderdag 4 december te sluiten en alle activiteiten waaronder de winterfair te annuleren. Verbijsterd maar strijdbaar hebben Rianne en ik elkaar aangekeken, elkaar omarmd en gezegd dat we alles op alles zullen zetten om ons door dit spel niet klein te laten maken. We zullen alles doen, hoe klein de kans ook, om de toekomst van onze droom en onze kinderen niet te laten afpakken. Diezelfde nacht, na het kinderrestaurant hebben we gebeden en een plan gemaakt waarin we alle stappen doornamen om deze vreemde tegenslag om te draaien. Tot in de late uurtjes, adressen van omgevingsjuristen gezocht gemaild met de dringende vraag of ze iets voor ons kunnen doen.  

Zaterdag 29 november

Zaterdagochtend om half zeven zag ik tijdens het melken dat Fonny Knol Postmus al had gereageerd met de boodschap dat zij dit met spoed op zou pakken. Het was van mega belang om zo snel mogelijk de rechter in te lichten over onze situatie. Om zo snel mogelijk weer open te kunnen. Ons hele netwerk werd aangezet, iedereen die strategisch van belang kon zijn voor ons bedrijf werd op de hoogte gesteld. Waaronder de burgemeester door de politieke partij Kleurrijk Fryske Marren.

Zondag 30 november

De laatste dag open, een raar gevoel. Geen idee waar we volgende week zullen staan. Een dag vol overleg en een lang telefoongesprek met de advocaat.

Maandag 1 december

Een dag vol telefoon, eerst een spoedvoorziening aangevraagd bij de rechtbank en ondertussen samen met de advocaat een verweerschrift geschreven dat voor 15 uur bij de rechtbank moest zijn. Ondertussen namen wij contact op met Wiebe Hoekstra van de FNP (groot voorstander van de biologische landbouw) of hij snel langs kon komen. 15.15 uur stond hij op de stoep, waarna er ons verhaal aan hem kon doen. Hij vertelde dat alleen de wethouder de macht heeft om zulke besluiten terug te nemen. Hij heeft tijdens dit gesprek de Wethouder gebeld en gevraagd of ze op de hoogte was van deze casus en of ze wist wat voor maatschappelijke impact dit zou kunnen hebben "it is in biologyske pleats". Waarbij de wethouder kort en gepikeerd antwoordde dat ze op de hoogte was.  

Omdat we echt alles op alles wilden te zetten zijn we maandagavond op aanraden van Wiebe, in pak op bezoek geweest bij alle politieke partijen van de Fryske Marren. Welke stuk voor stuk op het laatste moment tijd vrij maakten en ook hun onbegrip lieten vallen, zij wilden zich allemaal inzetten voor onze casus. Maar kwamen tegelijkertijd met de mededeling dat alleen de Wethouder bij machte is om besluiten van het ambtelijk apparaat te veranderen.

Dinsdag 2 december

De dag dat we ons kernteam bijelkaar haalden voor spoedoverleg, het is een crisis situatie en iedereen zal zijn/haar uiterste best moeten doen om de schade zo klein mogelijk te maken. Leveranciers werden afgebeld, voorraden omgezet in soepen en ontwikkelingsplannen uitgesteld.

Dinsdagochtend was ook de ochtend dat het College van Burgemeester&Wethouders overleg hadden. En voor dit overleg werd wethouder weer op de hoogte gesteld door o.a. de Christenunie, de VVD, PvdA en Groenlinks. We waren van goede hoop, we zagen en voelden dat alle partijen hun best zouden doen voor onze boerderij. Het uitstellen van de dwangsom tot de rechter besluit neemt was een eenvoudige keuze die vanuit hun positie kansrijk kon zijn. Al zou het maar zijn op basis van het algemene belang.

Maar tot onze grote verbazing gaven de ambtenaren geen uitstel aan de rechtbank, die gevraagd had om de sluiting van ons bedrijf uit te stellen tot de de zitting. Dit is het moment om dit gekke verhaal te vertellen aan de pers. En het was Omrop Fryslan die om 18.30 uur onze boerderij binnenstapte. De enige manier om ook maar iets te winnen, is om direct volledig openkaart te spelen om speculatie over onze casus te voorkomen. Alle brieven en besluiten van de gemeente zijn online gezet. 

Woensdag 3 december

De dag dat alles online zou gaan. Maar voor dit het geval was, wilden we al ons personeel en vrijwilligers persoonlijk op de hoogte brengen. We maakten een filmpje en vroegen de mensen hun zienswijze en bezwaren te delen met het gemeentehuis. Die druk was merkbaar bij het gemeentehuis. We werden rond 14 uur gebeld door de teamleidster vd desbetreffende ambtenaar met de vraag of wij de naam van de desbetreffende ambtenaar wilden verwijderen van de Sociale Media en de website. 

Waarop Bartele in alle emotie heb gevraagd waar ze het lef vandaan haalde om dit van ons te vragen terwijl de boerderij en onze toekomst op het spel stond door een besluit van deze ambtenaar. De onderhandeling volgde dat wij de naam bereid waren te verwijderen als zij onze dwangsom eraf zouden halen. Het gesprek werd beëindigd met een open einde.

Waarop een paar uur later de Wethouder belde met de vraag of wij met haar in gesprek wilden gaan. In dit telefoongesprek gaf de Wethouder aan dat zij verantwoordelijk is voor het handelen van haar ambtenaren. Waarop wij netjes vroegen waarom deze verantwoordelijkheid nog niet was genomen. Er waren immers al voldoende dagen en kansen verstreken om met ons in gesprek te gaan. Daar kregen wij geen antwoord op. Maar er werd wel een gesprek met haar ingepland bij ons op de boerderij op vrijdag om 9 uur. 

Donderdag 4 december

Donderdag kwamen we samen met ons kernteam om de stand van zaken te bespreken, maar ook om het gesprek met de Wethouder voor te bereiden. In dat gesprek namen we de beslissing dat Bartele en Rianne de dagelijkse gang van zaken overdraagt aan het kern team en dat wij mensen buiten ons team zouden vragen om ons te ondersteunen in dit proces.

Mensen die al langer verbonden zijn aan onze boerderij en visie. Pieter Dijkstra en Auke Hempenius vertelden meteen mee te willen doen. We hadden diepe gesprekken en bespraken verschillende scenario’s en waren het eens over het doel. De dwangsom tot sluiten eraf zodat we weer open kunnen. En ondertussen kijken of we voor de langere termijn een oplossing kunnen vinden. Een oplossing voor ons maar ook voor alle andere boerderijen die willen innoveren maar worden tegen gehouden door de wet.

Rond 16 uur kwamen er nog twee ambtenaren van handhaving ons een brief overhandigen van de gemeente met het officiële verzoek om de naam van de desbetreffende ambtenaar te verwijderen. Om te laten blijken dat we van goed wil zijn, die zelfde avond de namen verwijderd. 

Dit was ook het moment om de kinderen op de hoogte te brengen, en die nacht hebben we allemaal in één bed geslapen, gebeden en de kinderen verteld dat we geloven dat dit niet de bedoeling kan zijn.

Vrijdag 5 december

Een spannende dag met goede hoop. De wethouder is verantwoordelijk voor het ambt, zij zal toch in ieder geval goedkeuring kunnen geven om de dwangsom en sluiting uit te stellen tot de rechtbank een besluit neemt? 

Het was een breed gesprek van ruim drie uren met de wethouder Groeneveld die samen met de teammanager van handhaving om 9 uur bij ons op de stoep stond. Wij ervaarden de wethouder als wijze vrouw met een duidelijke visie, welke ook net als ons kinderen heeft.

De teamleider enigszins bang aan tafel, gaf aan in het gesprek dat haar team zorgvuldig te werk was gegaan. Terwijl ze zich datzelfde gesprek, versprak over gegevens die ze voor dit onderzoek nooit officieel hebben opgevraagd en ONMOGELIJK publiekelijk bekend zijn, zoals onder andere omzetgegevens uit onze boekhouding.

Ons doel van het gesprek was om de dwangsom tot sluiting er in ieder geval af te krijgen tot de hoorzitting. Als hier geen gehoor aan werd gegeven zouden we andere mensen vragen om op te staan met het zelfde verhaal.

(We werden de hele week overspoeld met berichten van mensen (burger en ondernemers) die in een zelfde soort gekke situatie verkeerden. Waarin ze werden bedolven onder juridische stukken die ze niet snel konden weerleggen omdat ze daar de financiële capaciteit of advocaten niet voor hadden.) 

Helaas was het telefoontje om 17 uur dat de wethouder niks voor ons kon doen en dit maandag zou bespreken met haar ambtenaren. Tijdens dit gesprek heb ik haar gevraagd of ze bewust was dat de schade voor ons bedrijf steeds verder oploopt, en dat we dit in rekening zullen brengen. Waarop de wethouder antwoordde dit vooral te doen.

Zaterdag 6 december

Een bijzondere dag, we hadden immers gezegd dat we nu zouden vragen aan andere mensen om op te staan. En ondertussen staat er op maandag een steunbetuiging gepland georganiseerd door een sympathisant van Boer Bart. Een betuiging die bijzonder veel werd gedeeld.

Voor deze dag hadden we andere strategen uitgenodigd om tot de volgende hoofdvraag te komen. Heeft de politiek in de gaten wat voor schade het ambtelijk systeem bij de inwoners maken waar ze verantwoordelijk voor zijn. En zijn de wethouders echt bij machte om dingen te veranderen?

Conclusie: Nee, de wethouders durven hun leiderschap niet te tonen aan de ambtenaar. Misschien een goed moment om de politiek aan te moedigen hun plek in het systeem in te nemen.

Dit kan dan een mooi moment zijn voor de politiek om op te gaan staan? Samen met alle mensen die van plan waren om te komen. Gezinnen, mensen met muziek, scholen met tekeningen enz. 

Maar na een gesprek met de burgemeester, welke van een goede communicatietraining heeft genoten, hebben we besloten om deze te annuleren. De gemeente zou ons vriendelijke steunbetuiging namelijk niet ontvangen met limonade, maar met de politie.

Daarom besloten 2 filmpjes op te nemen één waarbij we vragen mensen op te staan met hun eigen verhaal met #verhaalboerbart. om de politiek te laten zien dat we niet de enige zijn. En één filmpje waarin we mensen gaan oproepen niet naar de steunbetuiging te komen.

De schade die bij deze betuiging kan ontstaan zou namelijk worden verhaald op de organisator. En wij willen niet dat ze dat voor ons zou dragen.

Zondag 7 december

Het is zondag, rust in de tent. Even geen bezoek, deuren op slot en met het gezin bij de kachel. Het is de dag om mensen met klem te vragen niet naar Joure te gaan voor de steunbetuiging op maandag. We besluiten dat Rianne als moeder van 5 kinderen de mensen oproept niet naar Joure te komen. In het Fries us memmetaal. En de dag om alles op papier en een rijtje te zetten. Zodat iedereen het kan lezen. 

Wat is hier eigenlijk aan de hand?

Gelijk of ongelijk. Voor ik aan mijn boodschap begin, wil ik het volgende benoemen. In onze situaties en eigenlijk alle situaties kun je een wet op meerdere manieren interpreteren. Er is in ons geval voldoende jurisprudentie te vinden die vertelt dat wij in ons gelijk zijn, maar ook voldoende jurisprudentie te vinden die vindt dat de ambtenaar gelijk heeft. Laten we vooral dit oordeel bij de rechter houden. 

Echter zit hier de duivel in het systeem. Wij hebben afgelopen weken geleerd dat de macht van de besluiten niet ligt waar wij dachten dat deze licht. Wij dachten dat het college besloot over de gemeente en over hoe deze eruitziet. Maar het is de jurist die dagelijks besluit over goed of fout. Door middel van handhaving en vergunningen. Gewapend met de wet in handen en de kracht van spreken om bij zijn standpunt te blijven.  

De jurist is voor ons als burgers onbereikbaar en zit verscholen en wordt beschermd achter de politieke partijen, achter het college en achter de teamleider. Hij maakt met zijn interpretatie (meestal vanuit angst) keuzes voor burgers, initiatieven en bedrijven. De voorstanders van de jurist zeggen, hij heeft gelijk! Als we ons niet aan de wet houden dan is het hek van de dam. Dan gaat iedereen vrij ontwikkelen. Dan komt er misschien wel oneerlijke concurrentie, ongelijkheid en lange discussies over wat hij of zij wel mag of mag. Ondertussen denkt de jurist zijn werk goed te doen en gaat rustig slapen terwijl hij/zij constant gezinnen tot waanzin drijft  

Terwijl aan de andere kant iedereen die leeft, zich ontwikkelen, dat is nooit in een kaders te vatten. Een boom die niet groeit gaat simpelweg dood, knip je een haag, dan zal hij weer uitlopen. En als een kind niet mag ontwikkelen zal deze uitdoven.

Je kunt onmogelijk de toekomst van een levend mechanisme voorspellen. Bij de geboorte van een kind bepalen weet je nooit hoe ze zich zal ontwikkelen. Of hoeveel kinderen hij/zij later zal krijgen.

Onze boerderij leeft en is daarom ook niet in kaders te stellen. Het enige dat bij ons constant is, is de verandering.   

En waarom is onze casus zo belangrijk? 

Negatieve jurisprudentie 

Wij zijn creatieve ondernemers, als het de jurist lukt met zijn (beperkende) interpretatie van de wet om onze ontwikkelingen en vrije ondernemersgeest te beteugelen kan dit een negatief voorbeeld zijn voor velen. Een negatief voorbeeld die veel mooie initiatieven in de kiem zullen smoren.

Positieve jurisprudentie

Als de politiek durft op te staan en besluit om wel voor ontwikkeling te kiezen dan is dit een voorbeeld voor velen om te zoeken, creatief te zijn en te werken aan nieuwe dingen voor mooiere wereld.

Het gaat nu dus om zoveel meer dan in ons gelijk staan. Onze casus is een cruciaal stuk dat voor jurisprudentie zal zorgen. Jurisprudentie die de aankomende jaren ontwikkeling van de gemeente kan stimuleren of afbreken.  

Met vriendelijke groet Bartele en Rianne